Ambtelijk bevel
In je opleiding heb je al vaker keren geoefend met of tegen eenheden van de politie, zoals tegen de mobiele eenheid en tijdens de 'horeca-oefeningen'. Daarbij heeft de politie in deze oefensituaties gevorderd dat je bijvoorbeeld 'weg van de lokatie' moest, voordat er geweld tegen jou gebruikt zou worden. In dit hoofdstuk behandelen we de gedragingen die strafbaar zijn volgens artikel 184 van het Wetboek van Strafrecht.
Ambtelijk bevel artikel 184 WvSR
1. Hij die opzettelijk niet voldoet aan een bevel of een vordering, krachtens wettelijk voorschrift gedaan door een ambtenaar met de uitoefening van enig toezicht belast of door een ambtenaar belast met of bevoegd verklaard tot het opsporen of onderzoeken van strafbare feiten, alsmede hij die opzettelijk enige handeling, door een van die ambtenaren ondernomen ter uitvoering van enig wettelijk voorschrift, belet, belemmert of verijdelt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.
2. Met de in het eerste gedeelte van het vorige lid bedoelde ambtenaar wordt gelijkgesteld ieder die, krachtens wettelijk voorschrift, voortdurend of tijdelijk met enige openbare dienst is belast.
3. Met een vordering of handeling als bedoeld in het eerste lid wordt gelijkgesteld een vordering of handeling van de schipper of gezagvoerder van een luchtvaartuig die een bevoegdheid uitoefent of een verplichting vervult, welke hem als zodanig is toegekend of opgelegd bij een bepaling van het Wetboek van Strafvordering. Onder schipper wordt begrepen hij die het hoogste gezag uitoefent op een overeenkomstig artikel 136a, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering aangewezen installatie.
4. Indien tijdens het plegen van het misdrijf nog geen twee jaren zijn verlopen sedert een vroegere veroordeling van de schuldige wegens gelijk misdrijf onherroepelijk is geworden, kan de gevangenisstraf met een derde worden verhoogd.
Toetstermen
- De student kan aan de hand van een voorbeeld aangeven wanneer er sprake is van opzettelijk niet voldoen aan een bevel of vordering krachtens wettelijk voorschrift (toepassingsniveau).
- De student kan aangeven wanneer er sprake is van opzettelijk beletten, belemmeren, of verijdelen van een ambtshandeling (begripsniveau).
Voorwaarden
De strafbare gedraging in artikel 184 WvSR bestaat uit twee verschillende gedragingen:
1. het opzettelijk niet voldoen aan een bevel of vordering krachtens wettelijk voorschrift gedaan
alsmede;
2. het opzettelijk bemoeilijken (beletten/belemmeren/verijdelen) van een ondernomen bevoegdheid.
Belangrijk in dit artikel zijn de bepaalde ambtenaren die een dergelijk bevel mogen geven, namelijk:
- de ambtenaar met enig toezicht belast;
- de opsporingsambtenaar;
- de onderzoeker van strafbare feiten.
1. Verder is het bestandsdeel 'wettelijk voorschrift', zoals een nadrukkelijke vereiste voor de strafbaarstelling van dit artikel.
Het bevel of vordering moet dus terug te vinden zijn in een artikel in een wettelijk voorschrift zoals een wet, een AMvB, ministeriële regeling of verordening.
Voorbeelden van een bevel krachtens wettelijk voorschrift zijn:
- De OA is bevoegd ter inbeslagneming de uitlevering te bevelen van daarvoor vatbare voorwerpen (art. 96a WvSV);
- De OA is bevoegd om van de bestuurder van een vervoermiddel te vorderen dat hij het vervoermiddel tot stilstand brengt en dat de bestuurder het vervoermiddel naar een door hem aangewezen plaats overbrengt. Dit met het doel om het vervoermiddel te doorzoeken ter inbeslagneming van vatbare voorwerpen (art. 96b lid2 WvSV).
2. Het opzettelijk beletten, belemmeren of verijdelen van een ondernomen bevoegdheid:
Beletten = voorkomen, verhinderen of onmogelijk maken;
Belemmeren = bemoeilijken zonder onmogelijk te maken;
Verijdelen = krachteloos maken of doen mislukken.
De handeling ter uitvoering van een wettelijk voorschrift;
Deze omschrijving is ruim en doelt op alle handelingen die voor de vervulling van de wettelijke plicht redelijkerwijs noodzakelijk zijn.
Het betreft in ieder geval alle bevoegdheden van de toezichthouder en de opsporingsambtenaar!
De handeling (bevoegdheid) moet zijn ondernomen en nog gaande zijn. Een bevoegdheid beletten, belemmeren of verijdelen die nog niet is begonnen is niet strafbaar!
EEN VERZOEK IS GEEN BEVEL OF VORDERING!
(van Herp (2014) Lesboek Buitengewoon opsporingsambtenaar wettelijke kaders publieke veiligheid1, Vaassen, SPV)
Opdracht ambtelijk bevel
1. Bekijk de film van de button hierboven.
2. Leg uit waarom de keeper aangehouden wordt door de politie en benoem hierbij de bestanddelen uit het artikel 184 WvSR.
3. Zoek op de website van Rechtspraak.nl een uitspraak over artikel 184 WvSR.
4. Benoem in jouw voorbeeld of er sprake is van opzettelijk beletten, belemmeren, of verijdelen van een ambtshandeling.
5. Zoek op het internet een filmpje waarbij een ambtshandeling van een ambtenaar in beeld gebracht wordt en bespreek deze met je docent.